Co powoduje owrzodzenie przełyku? Jak żyć z tym problemem?

Zacznijmy od wyobrażenia sobie przełyku jako autostrady między ustami a żołądkiem. Codziennie podróżują nią rozmaite posiłki, ale co się dzieje, gdy ta autostrada staje się nierówna, pełna przeszkód, a czasem nawet uszkodzona? Takie uszkodzenia, które nazywamy owrzodzeniami przełyku, to problem, który może mocno wpłynąć na nasze zdrowie i codzienne funkcjonowanie. Choć owrzodzenie przełyku może brzmieć groźnie, przy odpowiednim podejściu i leczeniu można z nim żyć. Ale najpierw sprawdźmy skąd się bierze ten problem? Zapraszamy do artykułu!

Czym jest owrzodzenie przełyku?

Owrzodzenie przełyku to stan, w którym na wewnętrznej wyściółce przełyku tworzą się niewielkie rany lub ubytki. Te otwarte zmiany mogą sprawiać ból, szczególnie podczas jedzenia i picia, a także powodować inne nieprzyjemne objawy. Często owrzodzenie przełyku jest wynikiem długotrwałego podrażnienia wywołanego przez kwas żołądkowy. Kwas nie powinien opuszczać żołądka, ale trafia do przełyku, podobnie jak w przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego.

Te rany mogą być efektem nie tylko refluksu, ale także infekcji, nadmiernego stosowania leków lub nawet spożywania nadmiernie drażniących substancji, jak alkohol. Mówiąc prościej – przełyk, który zazwyczaj dobrze radzi sobie z transportem jedzenia, czasem zostaje wystawiony na działanie szkodliwych czynników, co prowadzi do powstania ran.

Skąd bierze się owrzodzenie przełyku?

Najczęstszą przyczyną owrzodzenia przełyku jest przewlekły refluks żołądkowo-przełykowy (GERD). W tej chorobie mięsień zwieracza dolnego przełyku, który powinien zamykać się po przejściu jedzenia do żołądka, działa nieprawidłowo. W efekcie kwaśna treść żołądkowa cofa się do przełyku, co podrażnia jego delikatną wyściółkę.

To podrażnienie może trwać latami, prowadząc do stanów zapalnych, które w końcu przekształcają się w rany. Oprócz GERD, inne czynniki mogą przyczyniać się do powstawania owrzodzeń. Leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen czy aspiryna, spożywane w nadmiarze lub bez odpowiednich środków ostrożności, mogą również uszkadzać przełyk. Często osoby cierpiące na choroby, takie jak cukrzyca, są bardziej narażone na problemy z przełykiem, w tym owrzodzenia. Kolejną przyczyną są infekcje wirusowe, bakteryjne lub grzybicze. U osób z osłabionym układem odpornościowym np. u pacjentów z AIDS, leczonych chemioterapią, czy przyjmujących leki immunosupresyjne, infekcje mogą stać się bardziej intensywne i prowadzić do owrzodzeń.

Jakie są objawy owrzodzenia przełyku?

Objawy owrzodzenia przełyku mogą być różnorodne i nie zawsze od razu oczywiste. Na początku może pojawić się uczucie dyskomfortu lub pieczenia w okolicach mostka, które łatwo pomylić z objawami zgagi. Z czasem do tego dochodzi ból, szczególnie przy przełykaniu pokarmów, który nasila się w przypadku spożywania gorących, kwaśnych lub ostrych potraw. 

Innym objawem może być trudność w połykaniu, określana jako dysfagia. Osoba cierpiąca na owrzodzenie przełyku może odczuwać, jakby pokarm utknął gdzieś w przełyku, co nie tylko wywołuje ból, ale także frustrację i niechęć do jedzenia. Z tego powodu osoby z owrzodzeniami mogą tracić na wadze. Często pojawia się także kaszel, szczególnie suchy i długotrwały, który wynika z podrażnienia przełyku. W skrajnych przypadkach może dojść do krwawienia z przełyku, co objawia się krwią w wymiocinach lub smolistymi stolcami. To poważne objawy, które wymagają natychmiastowej konsultacji z lekarzem.

Jak radzić sobie z owrzodzeniem przełyku?

Owrzodzenie przełyku to problem, który może znacząco wpływać na codzienne życie, ale nie oznacza, że nie można go skutecznie kontrolować. Pierwszym krokiem w leczeniu jest zidentyfikowanie przyczyny. W wielu przypadkach, zwłaszcza jeśli powodem jest refluks, leczenie polega na zmniejszeniu produkcji kwasu żołądkowego za pomocą leków z grupy inhibitorów pompy protonowej lub antagonistów receptorów H2. Te środki zmniejszają ilość kwasu, co pozwala na zagojenie się owrzodzeń i redukcję bólu.

Leczenie farmakologiczne często musi być uzupełnione zmianami w stylu życia. Unikanie potraw, które nasilają objawy, takich jak tłuste, kwaśne i pikantne jedzenie, jest kluczowe. Podobnie jak w przypadku refluksu, warto jeść mniejsze posiłki częściej i unikać jedzenia przed snem. Osoby palące powinny rozważyć rzucenie nałogu, ponieważ palenie osłabia zwieracz przełyku, co sprzyja refluksowi. Również alkohol może zaostrzać objawy, dlatego warto go unikać lub przynajmniej ograniczyć jego spożycie.

Czy owrzodzenie przełyku można wyleczyć?

W większości przypadków owrzodzenie przełyku można wyleczyć. Jednak proces ten może trwać tygodnie, a nawet miesiące, w zależności od nasilenia stanu zapalnego i przyczyny problemu. Kluczowe jest tu stosowanie się do zaleceń lekarza i unikanie czynników, które mogą nasilać objawy. W bardziej skomplikowanych przypadkach, jeśli owrzodzenia nie goją się lub pojawiają się powikłania, takie jak zwężenie przełyku, konieczne może być bardziej intensywne leczenie, a nawet zabieg chirurgiczny.

Jak żyć z owrzodzeniem przełyku?

Życie z owrzodzeniem przełyku, zwłaszcza jeśli jest to stan przewlekły, wymaga pewnych zmian w codziennych nawykach. Chociaż leczenie farmakologiczne może przynieść ulgę, kluczem do długoterminowego sukcesu jest kontrolowanie diety, unikanie stresu i dbałość o ogólny stan zdrowia. Warto pamiętać, że regularne wizyty u lekarza i badania kontrolne są nieodzowne, zwłaszcza jeśli refluks czy inne problemy trawienne występują od dłuższego czasu. 

Dbanie o swoje zdrowie i świadomość swojego ciała mogą pomóc w radzeniu sobie z owrzodzeniem przełyku. Chociaż to stan, który może powodować dyskomfort, z odpowiednim podejściem można zminimalizować jego wpływ na codzienne życie.