Rak żołądka. Poznaj genezę tej ciężkiej choroby.

Rak żołądka to jedno z tych schorzeń, które budzi lęk, często kojarząc się z nieodwracalnym wyrokiem. Nic dziwnego! Diagnoza nowotworu zawsze wiąże się z niepewnością, a rak żołądka, choć w ostatnich latach coraz rzadziej występuje, wciąż należy do jednych z bardziej podstępnych form raka. Nie jest łatwo go wykryć na wczesnym etapie, a objawy bywają mało specyficzne, co tylko pogarsza sytuację pacjenta. Mimo to warto wiedzieć więcej na temat tej choroby, bo lepsze zrozumienie jej przyczyn, objawów i czynników ryzyka może pomóc nam lepiej zadbać o swoje zdrowie.

Czym jest rak żołądka?

Rak żołądka, zwany również nowotworem żołądka, to złośliwy guz, który rozwija się w błonie śluzowej żołądka. W początkowej fazie często nie daje wyraźnych objawów, co powoduje, że choroba ta może postępować niezauważona przez dłuższy czas. W miarę rozwoju guz może rozprzestrzeniać się na inne części żołądka. Może dostać się także poza niego – do węzłów chłonnych, wątroby czy płuc. Złośliwe komórki nowotworowe tworzące raka żołądka powstają w wyniku niekontrolowanego podziału komórek. Te nieprawidłowe komórki mogą tworzyć guzy, które w miarę wzrostu mogą naciskać na otaczające tkanki i prowadzić do różnych objawów, takich jak ból, trudności w trawieniu czy utrata masy ciała.

Jakie są główne przyczyny raka żołądka?

Mimo że medycyna od lat bada przyczyny powstawania raka żołądka, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, co konkretnie prowadzi do rozwoju tej choroby. W rzeczywistości, choroba, jak wiele innych nowotworów, jest wynikiem kombinacji różnych czynników – genetycznych, środowiskowych i stylu życia. Oto kilka najczęściej wskazywanych przyczyn.

Infekcja bakterią Helicobacter pylori

Jednym z kluczowych czynników ryzyka rozwoju raka żołądka jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Ta mała, spiralna bakteria osiada w błonie śluzowej żołądka i może prowadzić do przewlekłego zapalenia. Natomiast nieleczona, w konsekwencji prowadzi nawet  do zmian przedrakowych. Warto zaznaczyć, że nie u każdej osoby zakażonej H. pylori dochodzi do rozwoju raka. Jednak ryzyko znacząco rośnie w przypadkach długotrwałego zakażenia.

Bakteria ta może długo pozostawać w organizmie bez wywoływania objawów, co czyni ją szczególnie niebezpieczną. Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy z obecności Helicobacter pylori w ich żołądku. Często jej diagnoza najczęściej następuje przy okazji badań gastroskopowych lub w przypadkach zaostrzeń objawów związanych z chorobą wrzodową.

Dieta i styl życia

To, co jemy, ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. W kontekście raka żołądka szczególnie zwraca się uwagę na dietę bogatą w sól, przetworzone mięso oraz produkty wędzone. W krajach, w których tradycyjna dieta opiera się na tego typu potrawach, jak Japonia czy Korea, wskaźniki zachorowań na raka żołądka są znacznie wyższe niż w innych regionach świata.

Ponadto, palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu również mogą zwiększać ryzyko rozwoju tego nowotworu. Substancje chemiczne obecne w dymie tytoniowym, jak i toksyczne produkty metabolizmu alkoholu mogą uszkadzać komórki żołądka. Prowadzą bowiem do ich transformacji nowotworowej.

Genetyka a rak żołądka

W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się roli czynników genetycznych w rozwoju choroby. Osoby, które mają w rodzinie przypadki tej choroby, są bardziej narażone na rozwój tej choroby. Istnieją również pewne mutacje genetyczne, które mogą zwiększać ryzyko, takie jak zespół dziedzicznego raka żołądka lub polipowatość rodzinna.

Choć nie mamy wpływu na nasze geny, znajomość rodzinnej historii chorób może pomóc w podjęciu odpowiednich działań profilaktycznych, takich jak regularne badania czy zmiana diety.

Przewlekłe zapalenie żołądka

Chroniczne zapalenie błony śluzowej żołądka, często spowodowane przez Helicobacter pylori, może prowadzić do zmian w tkance żołądka, co w niektórych przypadkach może przekształcić się w nowotwór. Warto pamiętać, że nie każde przewlekłe zapalenie żołądka prowadzi do raka, ale długotrwałe podrażnienie błony śluzowej zwiększa ryzyko wystąpienia zmian nowotworowych.

Objawy raka żołądka

W początkowych fazach rak żołądka może nie dawać żadnych objawów. Z tego powodu często jest wykrywany w zaawansowanym stadium. Gdy jednak objawy się pojawiają, mogą obejmować bóle brzucha, wzdęcia, utratę apetytu, nudności, wymioty, a także nieuzasadnioną utratę wagi. Pacjenci często zgłaszają także uczucie pełności po spożyciu niewielkiej ilości jedzenia, co może być spowodowane naciskiem guza na inne organy. W przypadku zaawansowanego raka żołądka objawy mogą być bardziej dramatyczne – mogą pojawić się krwawienia z przewodu pokarmowego, stolce z domieszką krwi lub czarne, smoliste stolce.

Jak diagnozować raka żołądka?

Diagnoza zwykle zaczyna się od wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. Jeśli pacjent zgłasza objawy sugerujące problemy żołądkowe, lekarz może zlecić gastroskopię – badanie, które pozwala dokładnie obejrzeć wnętrze żołądka i pobrać próbki tkanek do badania histopatologicznego. Inne badania, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, mogą być pomocne w ocenie zaawansowania choroby i sprawdzeniu, czy nowotwór rozprzestrzenił się na inne części ciała.

Leczenie raka żołądka

Leczenie raka żołądka zależy od stopnia zaawansowania choroby, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz obecności innych schorzeń. W początkowych stadiach, kiedy guz jest ograniczony do ściany żołądka, możliwe jest leczenie operacyjne. Często chirurgia polega na usunięciu części lub całego żołądka. W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy nowotwór rozprzestrzenił się na inne narządy, leczenie może obejmować chemioterapię, radioterapię lub immunoterapię. Celem tych terapii jest zniszczenie komórek nowotworowych i zahamowanie dalszego rozwoju choroby.

Czy rak żołądka można zapobiegać?

Choć nie zawsze można zapobiec rozwojowi raka żołądka, istnieją kroki, które mogą zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia. Przede wszystkim warto zwracać uwagę na dietę – ograniczenie spożycia soli, przetworzonego mięsa i potraw wędzonych może pomóc w ochronie żołądka. Ważne jest również unikanie palenia tytoniu i nadużywania alkoholu, które zwiększają ryzyko wielu nowotworów, w tym raka żołądka. Regularne badania, zwłaszcza u osób z grup ryzyka, mogą również pomóc we wczesnym wykryciu raka.